مفهوم فردیت آزاد در اندیشه مارکس

باگذشت یکسال از ظهور جنبش اجتماعی مردم ایران، بدون اغراق شناخت و تبیین ماهیت این حرکت نوپا به ضرورتی مبرم تبدیل شده است که تعیین کنندهً چگونگی تداوم و موفقیت نهایی آن است. وجه غالب برآوردهای موجود، حتی وقتیکه صرفأ به نفی نظام سیاسی حاکم اکتفا نمیکند، دید جامعی از گوهر ایجابی و سازای جنبش یکسال اخیر بدست نمی دهند. هم خاصیت پویا و متحرک جنبش کنونی و هم گزینه‌های حاضر و آماده و مقبولی همچون "دموکراسی" و یا "سوسیالیسم"، معضل یافتن معنا را دشوار کرده است.

ابطال "خودآگاهی دینی" در استبداد سیاسی

تأملی در پدیده شناسی روح هگل

"زید: ‌ای ارواحنا فدا که جانم غلام فرمان توست، ذهن تیرهً مرا منور کن"  -- ولتر

"سرآغاز یک روح جدید ماحصل انقلابی فراگیر در اشکال متنوع روح فرهنگی است"  -- هگل

  ۲۰۰ سال پیش هگل در کتاب پدیده شناسی روح در فصل «روح ازخود بیگانه: انظباط فرهنگی و تمدن»، هرج و مرج فکری مسلط بر شرایط ماقبل انقلاب فرانسه را به گونه‌ای ترسیم میکند که، به باور نگارنده این سطور، بنوعی بازگو کننده ی اوضاع و  احوال کنونی ایران است! کارل مارکس در «نقد دیالکتیک هگلی» با اشاره به این مبحث می گوید:"`آگاهی اندوهبار`، `آگاهی صادق`، ستیزه ی `آگاهی عالی تبار با آگاهی فرومایه`، و الخ، این قسمتها هرکدام حاوی عناصری انتقادی اند که عرصه‌های کاملی چون دین، دولت، زندگی مدنی و غیره را شامل می گردند." البته با اینکه انقلاب فرانسه افقهای تازه‌ای را بروی هگل بازگشود، او در این کتاب حکایت تعارضات و تخاصمات اجتماعی زمان خود را در چگونگی بروز آن در عرصه ی آگاهی و خودآگاهی انسان نمودار می سازد.